سیره مدیریتی پیامبر اعظم
- رعایت اهلیت و پرهیز از تصدی امور بدون اهلیت لازم
آنان که بدون داشتن شایستگی های لازم خود را بر مصدر امور قرار می دهند و بدون علم و قوت دست به کاری می زنند، آنچه را تباه می کنند، بیشتر از آن چیزی است که اصلاح می کنند. رسول خدا صلوات الله علیه و آله فرموده است: «آنکه بدون علم کاری انجام دهد، آنچه تباه می کند، بیشتر از آن چیزی است که اصلاح می کند.»
-نظام تبعیت و اطاعت
رسول خدا صلوات الله علیه و آله نظامی را برای تبعیت و اطاعت شکل داد که در آن جز پیروی و فرمانرداری از حق نباشد. قدرت طلبی، استبداد، اطاعت کورکورانه در آن جای نداشته باشد. مردم بدون آن که تن به ذلت دهند فرمانبردار باشند.
فرمود: «اطاعت در نافرمانی خدا، معنا ندارد؛ اطاعت منحصرا در نیکی است.»
- نفی ریاست طلبی
رسول اکرم صلوات الله علیه و آله در مدیریت خود به شدت با هرگونه برتری جویی و ریاست طلبی برخورد می کرد. ازایشان روایت شده است که فرمود: «نخستین بار که در پیشگاه خداوند تبارک و تعالی گناه صورت گرفت، به سبب شش خصلت بود: دوستی دنیا و دوستی ریاست، ...»
-نفی اطاعت کورکورانه
نقل شده است که فرمود: «پیرو بی چون و چرای مردمان نباشید که چون آنان نیکی کردند، بگویید ما نیز نیکی می کنیم و اگر ستم پیشه کردند، ستم کنید. بلکه باید خود راهبر خود باشید که اگر مردم به راه نیک رفتند، شما راه نیک روید و اگر به بدی رفتار کردند، شما ستم پیشه نکنید.»
- تفویض اختیار و مسئولیت خواهی
سیره رسول خدا صلوات الله علیه وآله بود که افراد مناسب برای هر کار را می یافت و کارها را خوب تقسیم می کرد و پس از اینکه مسئولیت کسی را مشخص می کرد، پیگیری می کرد و از مسئولان خود بازخواست می کرد که چه کردند و چگونه عمل کردند.
اینگونه نبود به سبب اعتماد به کسی، کار او را پیگیری نکند. ایشان این کار را با جدیت انجام می داد.
- انضباط و جدیت
ابن سعد می گوید: جدیت آن حضرت به گونه ای بود که چون کاری را آغاز می کرد، آن را به پایان می برد و اینگونه نبود که قسمتی را واگذارد. رسول خدا بر کامل انجام دادن کارها تاکید داشت.
پیامبر صلوات الله علیه و آله فرمود: «هر یک از شما چون کاری را انجام می دهد باید محکم و استوار انجام دهد.»
بی نضمی و عم انضباط و سستی، نشانه غلبه شیطان است. نشانه پراکندگی دلها است و آن حضرت می فرمود: «صف هایتان را منظم کنید و نامرتب نباشید که دلهایتان پراکنده می شود.»
موارد بسیاری از شیوه های مدیریتی آن حضرت می باشد که ان شاءالله بزودی مباحث کامل تر آن از کتاب «سیره مدیریتی پیامبر اعظم»؛ در بخش کتابخانه آنلاین سایت قرار خواهد گرفت.
پی نوشت:
موسسه فرهنگی قدر ولایت