مساله ای که عنوان می شود این است که آیا نهضت رهبر را می سازد یا رهبر نهضت را می سازد؟
می دانیم نظریه صحیح این است که یک اثر متقابل میان نهضت و رهبر هست. یعنی مزایا و امتیازاتی باید در رهبر بباشد که این ها نهضت را به اوج می رساند و خصوصیتیباید در نهضت وجود داشته باشد که که این خصوصیت، این رهبر را رهبر می کند.
علت اینکه امام خمینی رهبر بلامعارض و بلامنازع این نهضت شد این است که علاوه بر اینکه واقعا شرایط و مزایای یک رهبر در فرد ایشان جمع بود، ایشان در مسیر فکری و روحی و نیازهای مردم ایران قرار داشت که دیگران در این مسیر قرار نداشتند.
عدالت خواهی در پرتو تعلیمات اسلامی یکی از اهرم های اساسی بود که ایشان همیشه روی آن فشار می آوردند. اگر فقط روی این مطلب فشار می آوردند بدون آنکه رنگ اسلامی به آن بدهند،آیا امکان داشت که جامعه را اینگونه به حرکت درآورند؟
اگر ایشان عنوان پیشوایی مذهبی و اسلامی را نمی داشتند،اگر مردم ایران در عمق روحشان یک نوع آشنایی و انس و الفتی با اسلام،آیات و روایات دارند، با علی علیه السلام و امام حسین علیه السلام دارند،حس نمی کردند که بار دیگر ندای پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم و ندای علی علیه السلام و ندای امام حسین علیه السلام است که از حلقوم این مرد بیرون می آیدِ‌اگر اینها نمی بود،آیا اینگونه حرکت در این مملکت بوجود می آمد؟
ایشان با ظلم مبارزه کردند،ولی همان مبارزه با ظلم را با معیارهای اسلامی مطرح کردند که یک مسلمان نباید زیر بار ظلم برود. مبارزه با ظلم را زیر پرچم اسلام انجام دادند.
سخن از استقلال گفتند. چرا استقلال؟ چون ما مسلمانیم و یک ملت مسلمان به خود اجازه نمی دهد که ذلیل باشد. «لن یجعل الله للکافرین علی المومنین سبیلا»- سوره نساء آیه 141
مساله عدم جدایی دین از سسیاست را مطرح کردند. این مساله زیاد مطرح شده بود ولی وقتی که مردم از زبان یک مرجع تقلید، کسی که کوچکترین آداب مذهبی خودشان را با وسواس تمام کوشش می کنند با دستورهای او منطبق کنند،در کمال صراحت می شنوند دین از سیاست جدا نیست، ای کسی که از سیاست کشورت دوری کرده ای،تو از دین دوری کرده ای..، تاثیر صد چندان دارد.
این امر نقش مهمی در این بسیج عمومی داشت.
وقتی نگاه کنیم این رهبر چه مسیری را طی کرده و چه منطقی را به کار برده است می بینیم که این رهبر،جز منطق اسلام هیچ منطق دیگری را به کار نبرده است. پس همین خودش نشان می دهد که نهضت ما واقعا یک نهضت اسلامی بودُ‌نهضت عدالتخواهانه بود که عدالت را زیر سایه اسلام می خواست. نهضت آزادیخواهانه بود که آزادی را زیر سایه اسلام می خواست. نهضت استقلال طلبی بود که استقلال را در سایه اسلام می خواست. همه چیز را در سایه اسلام می خواست.
منبع:
کتاب بیداری اسلامی – مرتضی مطهری – انتشارات دبیر خانه بینش مطهر