با وجود آنکه ارتباط بین فردی جزو بزرگترین پیشرفت های بشر به شمار می آید . توسعه ابزارهای مکانیکی ارتباط، از آخرین مرزهای دستیافتنی تخیل نیز گذشته است، اما اغلب مردم برقراری ارتباط رویاروی را کاری دشوار می یابند.
گاهی اوقات افراد به دوست در حال صحبت خود خیره می شوند و ذهن خود را رها می کنند تا به سمت موضوعات دیگر منحرف شود.بعضی وقتها، هنگامی که دوستشان صحبت می کند، تظاهر به گوش کردن می کنند اما در واقع، فقط درجا می زنند و به تنظیم مطلبی می پردازند که به محض یافتن راهی برای آغاز صحبت، بیان کنند.
ارتباط ناموثر باعث فاصله بین فردی عمیقی می گردد که در همه جنبه های زندگی و همه بخش های جامعه تجربه می شود.
اهمیت زبان تن
تفسیر زبان تن، یکی از مهمترین مهارت های گوش کردن اثر بخش است. یکی از کارشناسان برجسته مدعی است تقریبا 35 درصد معنای ارتباط از لغات ناشی می شود و بقیه آن از زبان تن حاصل می آید.
رهنمودهایی جهت تفسیر زبان تن
چهره نه تنها می تواند هیجان های خاصی را افشا سازد بلکه می تواند آنچه را برای فرد دیگر مهم است، انتقال دهد. گاهی اوقات صورت فرد، شور و هیجانی طبیعی و زنده دارد. ممکن است این حالت در اواسط گفتگویی نسبتا بی اهمیت روی دهد. وقتی چنین اتفاقی می افتد، شنونده می تواند به بخشی از آن گفتگو که به نظر می رسد علت آن واکنش باشد، اشاره کرده و صحبت را به سمت آن موضوعی که برای شخص مقابل اولویت هیجانی دارد منحرف کند.
صدا یکی از بهترین راه های درک افراد دیگر را فراهم می کند. احساساتی مانند خشم، شادمانی و خوشحالی، اغلب با افزایش سرعت گفتار، بلند بودن صدا و زیر و بم بیشتر آن همراه است. اما، کندی بیش از حد کلام و بلندی و زیر و بم کم آن، مشخصه احساساتی مثل خستگی و افسردگی است.
وضع اندام و حرکات نیز در تشخیص حالت ها و احساسات طرف مقابل بسیار مفید است. کسانی که درس می دهند یا جلسه برگزار می کنند و سخنرانی می کنندباید نسبت به وضع اندامی مخاطبان خود حساس باشند.
گاه گروه تحریک شده و هشیار است؛ اما در مواقع دیگر و وقتی که کل گروه سطح انرژی پایینی دارد، کسالت ظاهر می شود. پس برای به حداکثر رساندن جو یادگیری، لازم است که به صحبت های وضع اندام گروه توجه شود و یا به جلسه پایان دهیم و یا از روش های لازم برای نیرو دادن به گروه استفاده کنیم.
نحوه لباس پوشیدن، آرایش و محیطی که فرد برای خود برگزیده و یا انتخاب می کند، بخشی از پیامی است که او به دنیا ارسال می کند.محل اقامت فرد و نحوه چیدمان مبلمان نیز می توان گویای خیلی مسایل باشد. روی میز ممکن است تمیز یا درهم ریخته باشد. جو محیط کاری می تواند کار محور یا مردم محور باشد و تزیین فضا ممکن است بسیار ساده و یا هنرمندانه باشد.
رهنمودهایی برای گوش کردن بهتر
-تظاهر به فهمیدن نکنید
مواقع بسیاری وجود دارد که شما به عنوان شنونده، آنچه را که شخص دیگر می گوید نمی فهمید زیرا یا ممکن است شما به دلیل خیال پردازی و فکر کردن به آنچه قبلا و در اوایل گفتگو مطرح شده است دچار اشتباه شده باشید و یا خود گوینده نتوانسته باشد منظور خویش را به طور واضح بیان کند.
فهم درست نیازمند آن است که شنونده ابتدا اقرار کند که گم شده است و سپس برای بازگشت به مسیر اصلی تلاش کند.مثلا: «ظاهرا حواسم نبود ممکن است دوباره تکرار کنی؟» و...
با پاسخ خای خود تنوع بدهید
برای بیان یک عبارت تنها یک پاسخ صحیح وجود ندارد.
بر احساسات تمرکز کنید
هیجان ها و عواطف، کلید برقراری ارتباطی پویا و پر نشاط اند. هر قدر شنونده در انعکاس احساسات طرف مقابل درست تر عمل کند و دقیق تر باشد، گوش کردن نیز مفید تر خواهد بود.
همدلی صوتی را در خود پرورش دهید
همدلی گوش کردن با قلب و سر است. صداهای پاسخ دهنده می توانند سطح بالایی از درک را نشان دهند. کیفیت صدا دارای دو جنبه مهم است. نخست، میزان گرمی و صمیمیتی که از طریق آن ابراز می شود.
تن صدا و نحوه بیان شنونده نیز باید منعکس کننده تن صدای گوینده باشد. به عنوان مثال؛ اگر کسی با هیجان نسبت به موفقیت خود حرف می زند، اگر شنونده با صدایی بم و یکنواخت به او پاسخ دهد حالت تحقیر آمیزی پیدا می کند!
برای مطالعه جامع تر در این زمینه به کتاب «روانشناسی روابط انسانی» اثر رابرت بولتون ترجمه حمید سهرابی
این کتاب در کتابخانه مدرسه علمیه الغدیر موجود می باشد.