بدون شک نمی توان از تاثیر کتاب بر کودکان و کتابخوانی غافل شد. اکثر والدین علاقه دارند که فرزندانی کتاب خوان داشته باشند تا آنها مهارت هایی را از این طریق بیاموزند.
بازدید کودکان مهد از کتابخانه مدرسه علمیه الغدیر تهران (خواهران) در هفته کتاب و کتابخوانی
تاثیر کتاب بر کودکان و تقویت مهارت ها
• مهارت های شنیداری و دیداری: استفاده از حافظه شنیداری و دیداری برای خوب خواندن ضروری است. و تقویت آنها باعث پرورش ذهن می شود.
• شناخت حروف و قواعد زبان: تسلط به زبان می تواند توانایی ذهن را بالا ببرد و به بهتر خواندن کمک کند.
• بالا رفتن واژگان: دایره لغات با بیشتر خواندن بالا می رود و این مساله به بالا رفتن هوش کلامی کمک می کند.
• درک مطلب: درک متن و منظور نویسنده نیز به بالا رفتن هوش کلامی کمک می کند.
• افزایش اطلاعات: یکی از مولفه های تست های هوش اطلاعات عمومی است که کتابخوانی آن را تقویت می کند.
• تجربیات قبلی موثر در نمره هوشبهر: قسمت عمده ای از نمره هوشبهر را اطلاعات قبلی تعیین می کند که کتابخوانی می تواند آنرا تقویت کند.
بنابراین کتابخوانی بطور مستقیم در پرورش ذهن کودک موثر است. متاسفانه والدین شکایت دارند که کودکان امروزی علاقه زیادی به کتابخوانی نشان نمی دهند و فعالیت های دیگر و بازی و کار با وسایل دیجیتال را ترجیح می دهند. برای علاقمند کردن آنها به کتابخوانی راه حل هایی وجود دارد که در زیر به آنها می پردازیم:
علاقمند کردن کودکان به کتابخوانی
• برای فرزندانتان از نوزادی کتاب بخوانید: نوزاد چند ماهه می تواند به تصاویر نگاه کند و به صدای والدین گوش کند و گاهی به اشیا روی صفحات اشاره کند. می توان با اشاره به تصویر و نام بردن آنها و تولید صدا متناسب با تصویر توجه کودک را به کتاب جلب کرد. با این کار کودک به اهمیت زبان پی می برد و صحبت کردن در زمان مناسب و با کیفیت بالا نشانی از توانایی ذهن است.عادت به کتاب از نوزادی در بزرگسالی یاری رسان است.
• کتابخوانی را بطور مداوم انجام دهید: حداقل یکبار در روز در زمانی معین به همراه کودک مطالبی را بخوانید و در صورت انجام نشدن آن مایوس نشوید ولی سعی کنید تا آنجا که امکان دارد برای فرزندان کتاب بخوانید.
• زمان استفاده از کامپیوتر، تبلت و تلویزیون را محدود کنید: میزان تماشای تلویزیون و استفاده از دستگاههای دیجیتال بر شبکه های عصبی مغز تاثیر می گذارد و جانشین دیگر فعالیت ها و تبادل کلامی می شود و رشد شناختی کودک را تحت تاثیر قرار می دهند.
تحقیقات نشان داده اند که کودکانی که کارتون ها و برنامه های تفریحی بیشتری را تماشا می کنند احتمال کمی دارد به کتاب و رسانه های نوشتاری علاقمند شوند. زمان استفاده از این وسایل را برای کودک محدود کنید و همچنین می توانید در تبلت و کامپیوتر کودک کتاب های صوتی و تصویری قرار دهید تا ساعاتی که از آن استفاده می کند به کتابخوانی بپردازد.
• مطالب جذاب انتخاب کنید: هنگامی کودکان کتابخوان های ماهری می شوند که به آن علاقمند شوند. والدین با خواندن کتاب و داستان ها و اشعار معروف برای کودکان می توانند آنها را علاقمند کنند و تناسب مطالب با سن کودک از اهمیت زیادی برخوردار است.
• مراجعه به کتابخانه: مراجعه به کتابخانه عمومی برای قرار گرفتن در محیط کتابخوانی و استفاده از تخصص و راهنمایی کتابدارها مفید است.
• استفاده از مجلات و روزنامه: خواندن بخش های کودک مجلات و روزنامه ها یا خرید مجلات تخصصی کودک برای کودکان جذاب است.
• انعطاف پذیر باشید: تاکید بر خواندن یک کتاب که جذابیی برای کودک ندارد نداشته باشید و موضوعات را بر اساس علاقه کودک تغییر دهید و کتاب متناسب با سطح توانایی کودک انتخاب کنید.
• به تفاوت های فردی توجه کنید: سطح خواندن و سطح شنیداری کودکان با هم متفاوتند گاهی زمانی که والدین کتابهای آسان را برای کودک می خوانند طولی نمی کشد که کودک همراه آنها شروع به خواندن می کند و گاهی آسان بودن متن باعث سرخوردگی کودک می شود. توانایی و مهارت فرزندان خود را بشناسید و بر اساس آن کتاب انتخاب کنید.
• شعر بخوانید: شعر در علاقه به خواندن تاثیر دارد و موزون بودن آن جذابیت خواندن را بالا می برد.شعر باید آهسته خوانده شود قطعه مورد علاقه کودک باشد. از آنچه که کودک در مورد حروف و صدا می داند استفاده کنید و آنها را به کارگیرید تا نهایتا کودک به صورت صحیح کلمه را ادا کند.
• به خواندن کودک توجه کنید: گوش دادن به خواندن کودک با صدای بلند و نشان دادن افتخار به تلاش و مهارت های وی در تشویق برای خواندن موثر است.
• کتابخانه شخصی: در خانه کتابخانه شخصی ایجاد کنید یا قفسه ای را برای کودک در کتابخانه قرار دهید و به ترتیب موضوع کتاب ها را مرتب کنید و مسولیت نگهداری و مراقبت آن قسمت را بر عهده کودکان قرار دهید.کتابخوانی نقش عمده ای در پرورش ذهن کودکان دارد و بی توجهی به آن می تواند بخشی از مهارت های ضروری آنها را تحت تاثیر قرار دهد.
والدین با ترغیب و تشویق فرزندان به کتابخوانی می توانند به پرورش توانایی ذهنی کودک کمک کنند.