روز عید غدیر به نام عید ولایت نامیده می شود، نامگذاری درستی است. روزی است که مفهوم ولایت اسلامی به وسیله پیامبر اکرم یک مصداق روشن و عینی پیدا کرد.
برای کسانی که می خواهند از الگوی انسان طراز اسلام نمونه ای ذکر بکنند، بهترین نمونه همان کسی است که پیامبر گرامی اسلام صلوات الله علیه و آله او را به الهام الهی و به دستور پروردگار عالم، برای منصب عظیم ولایت آن روز معین فرمود. معنای ولایت و مفهوم عظیمی که در روز عید غدیر مصداق مشخصی پیدا کرد.
ولایت که عنوان حکومت در اسلام و شاخصه نظام اجتماعی و سیاسی برای اسلام است، یک معنای دقیق و ظریفی دارد که معنای اصل ولایت هم همان است و آن عبارت است از پیوستگی، پیوند، در هم پیچیدن و در هم تنیدگی، این معنای ولایت است.
پیوند ولایت که یک پدیده سیاسی، یک پدیده اجتماعی و یک حادثه تعیین کننده برای زندگی است، با تلاش، با حرکت، با هجرت، با در کنار هم بودن و با هم کار کردن حاصل می شود. 1
در این قضیه، اصل مسأله نصب حاکم، مسأله مهمی است که پیام غدیر است. 2
ولایت، یعنی حکومتی که در آن، ارتباطات حاکم با مردم، ارتباطات فکری، عقیدتی، عاطفی، انسانی و محبت‌آمیز است؛ مردم به او متصل و پیوسته‌اند؛ به او علاقه‌مندند و او منشأ همه این نظام سیاسی و وظایف خود را از خدا میداند و خود را عبد و بنده خدا میانگارد. استکبار در ولایت وجود ندارد. حکومتی که اسلام معرفی میکند، از دمکراسیهای رایج دنیا مردمیتر است؛ با دلها و افکار و احساسات و عقاید و نیازهای فکری مردم ارتباط دارد؛ حکومت در خدمت مردم است.3
صفای دنیای اسلام و محیط اسلامی و محیط معنوی، ناشی از همین ولایت الله است. این ولایت الهی، با ولایت خداوند در عالم سیاست و محیط سیاسی، تفاوت جوهری ندارد. در حقیقت هر دو یکی است لذاست که در نظام اسلامی ولی از مردم جدا نیست. ولایت که معنایش پیوند و پیوستگی و با هم بودن است یک جا هم به معنای محبت می آید، یک جا هم به معنای پشتیبانی می آید.4
«در جهت زهد... بعد از اینکه همه وسایل برایش فراهم است، باز از نان و نمک و یک چیز مختصر تجاوز نمی کند. در قضیه بیت المال آن طور است که خوب دیدید... چراغ را خاموش می کند.
توحید در حد اعلی، معرفت در حد اعلی، فقه در حد اعلا، هر علمی در حد اعلا و در عین حال در جهاد هم در حد اعلا بوده، ابعاد مختلفه این است که در آن بعد این را وادار نمی کندکه از این صرفنظر بکند، جامع الجهات است.» - صحیفه نور / ج11