هر چیزی که انسان دارد بر اساس فطرتش است و در ماه مبارک رمضان هم به فطرت خودش باز می گردد. عید فطر هم با فطرت تناسبی دارد. عید فطر یعنی بازگشت به فطرت و پاک شدن فطرت. در حول کلمه فطر و فطرت یک انفجار و یک شکافتن است؛ در واقع جوشش است، مثل آبی که از چشمه فوران می کند. فطرت انسان، چشمه سار حقیقت است. فطرت اگر یک چیز منجد و متحجر باشد، خطرناک است! اینکه می گویند؛ انسان دارای فطرت است یعنی چشمه ساری است که مرتب می جوشد.
عید یعنی تازه؛ از کلمه «عَود» است یعنی بازگشت، تازه شدن. وقتی به یک سرچشمه برسید هر لحظه آب تازه ای می نوشید، آب سرچشمه مانده نیست بلکه فوران آب تازه است.
عارفان در دمی دو عید کنند..
آب سرچشمه همیشه تازگی دارد و انسان عارف در هر نفس دو عید دارد ولیکن ما، سالی یک عید داریم. انشاءالله اگر سلوک راه حق نصیبمان بشود، مثل اولیاء خدا؛ آن ها هر لحظه برایشان عید است زیرا در هر لحظه با یک تجلی تازه از حق رو به رو هستند.
عالم طبیعت کهنگی در آن است. کسی که به عالم معرفت راه یافته، هر لحظه برایش تازگی دارد و همه چیز برایش تازه است زیرا هر لحظه به یک معرفت جدید می رسد و معرفت هم توقفی ندارد.
هلال عید فطر و باطن ماه مبارک رمضان
ماه رمضان یک ظاهری دارد که همین سی روز ماه است، که هر سال هم می آید و وظیفه شرعی است که هر مکلفی باید روزه ظاهری را بگیرد اما ماه رمضان یک باطنی هم دارد که گذر زمان قادر به از بین بردن آن نیست و غارتگر زمان؛ توانایی غارت کردن ثمرات آن ماه را ندارد..
حافظ می گوید:
هلال عید به دور قدح اشارت کرد
یعنی فلک ماه را برد و شوال را آورد اما یک هلالی پیدا شد..
بدون معرفت قرب به حق میسر نیست این قدح، قدحی پر از معرفت الهی است.. آن هلال ماه فطر در واقع، دور قدح را نشان میدهد و قدح، محبت و معرفت را نشان میدهد؛ محبت و معرفتی که نتیجه این ماه رمضان، روزه، سحر خیزی و عبادات و طاعات بوده است.
وقتی معرفت پیدا کردید خود واقعی شما هویدا می شود و دیگر به تعلقات دنیایی توجهی ندارید.
این معرفت است که وجود آدمی را پر کرده و در وجود انسان باقی می ماند. اگر چه ماه مبارک رمضان در ظاهر رفته است.
ثواب روزه و حج قبول آن کس برد
که خاک میکده عشق را زیارت کرد
آن کسی به سعادت می رسد که به معنویت ماه رمضان دست پیدا کرده باشد. ممکن است کسی این سی روز را با هر سختی روزه گرفته اما اگر در پایان دچار غرور عبادت خودش شده، این شخص راهی به معنویت این ماه نبرده و هیچ دستاوردی نداشته است.
گرسنگی و تحمل سختی روزه برای این است که زنگارهای قلبمان پاک شود و از معنویت این ماه بهره برده و با دعا و قرآن انس بگیریم و به معرفت برسیم؛ در غیر این صورت چه بهره ای برده ایم از معنویت این ماه؟!
اگر به معنویت ماه رمضان دست یافتیم همه چیز داریم وگر نه که در ظاهر ماه رمضان مانده ایم و ظاهر آن را هم زمان با خودش برده است و ما هیچ دستاوردی از معنویت و معرفت این ماه نداشته ایم!
- دکتر دینانی - برنامه معرفت