حقیقت عید فطر

در روایات متعدد از عید فطر  به عنوان «یومُ الجَوائز» یاد شده است. میرزا جواد آقا ملکی تبریزی در این رابطه می فرماید: «عید، زمانی است که خداوند متعال برای جایزه دادن و بهره مند کردن بندگان از نعمت ها، آن را در میان روزها انتخاب می کند تا برای گرفتن خلعت ها و عطایا، جمع شوند و به همگان اعلام کرده است که به درگاه او روی آورده و با اعتراف به بندگی و آمرزش خواستند از گناهان و عرضه نیازها و آرزوهایشان برای او تواضع نمایند. خداوند نیز در تمام این موارد به آنان وعده اجابت و اعطایی بالاتر از آرزوهایشان بلکه بالاتر از آنچه در دل بشری خطور کرده، داده است. خداوند ماه رمضان را میدان مسابقه عبادت خود قرار داده و بندگان را در روز عید فراخوانده تا برای گرفتن جوایز و هدایا جمع شوند.»1

بنابراین عید فطر، صرف بزرگداشت یک روز و تکرار یک خاطره نبوده بلکه واقعیتی است که هر سال در اول ماه شوال، عده بسیاری از بندگان خداوند که در مسابقه عبادت ماه رمضان تلاش نموده اند، موفق به اخذ جوایز الهی و درجات عالی می گردند.

در کلمات گهربار امیرالمومنان علی علیه السلام، «عید فطر» تنها به کسانی اختصاص یافته که نشان قبولی را از ناحیه خداوند متعال دریافت نموده اند: «اِنَّما هو عِیدٌ لِمَن قَبَّلَ الله صِیامَهُ وشَکَرَ قِیامَهُ»2

عید فطر، عید بعد از عید

ماه رمضان ماهی است که بندگان حق به ضیافت الهی دعوت شده اند. از همین رو در زبان پیشوایان الهی با عنوان عید به آن خطاب شده است. امام سجاد علیه السلام می فرماید: «السَّلامُ عَلَیکَ یا شَهرَ الله الاَکبَر وَ یا عِیدَ اَولِیائِهِ»؛ «سلام بر تو ای بزرگتریم ماه خدا و سلام بر تو ای عید اولیاء الهی.»3

از طرفی نخستین روز ماه شوال را نیز عید فطر نامیده اند. جمع این دو با هم مبین آن است که اولا ضیافت الهی در ماه رمضان، لقاء الله را در پایان ماه رمضان، به دنبال دارد. بنابراین اولا، عظمت چنین روزی، به عظمت ماه رمضان بر می گردد و نه ماه شوال.

ثانیا؛ از قرار گرفتن این دو عید در کنار یکدیگر می توان برتری عید فطر را نسبت به اعیاد دیگر استنباط نمود؛ زیرا وقتی ماه رمضان برترین ماه سال باشد، طبعا عید فطر نیز که نتیجه آن است برترین عید خواهد بود، در نتیجه کسانی که از برکات این دو عید بی بهره باشند زیانکار ترین انسان ها خواهند بود؛ همانگونه که پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: «فَانَ الشَّقِیَ مَن حُرِّمَ غُفرانَ اللهِ فِی هذَا الشَّهرِ العَظِیم»؛ «انسان شقی و بدبخت کسی است که از ماه رمضان خارج شود و آمرزیده نشود.»4

پی نوشت:

1- المراقبات، ترجمه ابراهیم محدث، نشر اخلاق، چاپ پنجم، ناشر: الاسلامیه، ص 333-334

 2- نهج البلاغه، حکمت 428

3- صحیفه سجادیه، دعای 25

4- بحارالانوار، ج 96، ص 356،  چاپ سوم، 1376

5- مقاله «عید فطر»، سید مصطفی حسینی رودباری، نشریه پیام، شماره 78