یکی از آفاتِ بزرگ که پیوندهای دوستی را تهدید میکند، بدجنسی است. بطوری که امام رضا (علیهالسلام) در نامهی خود به حضرت عبدالعظیم، این آفت را، مایهی نفرین خود دانسته و آن را عامل نابود شدن همهی حرکتهای خیر انسان، میدانند.
یکی از نمونههای بدجنسی در نفس انسان؛ ترجیح خود به دیگران است، که عاملی بسیار خطرناک و تهدید کننده، برای تمام ارتباطاتِ انسان است. امیرمؤمنان (علیهالسلام) میفرمایند: «إنَّما أنتُم إخوانٌ عَلى دینِ اللّهِ، ما فَرَّقَ بَینَكُم إلاّ خُبثُ السَّرائِرِ، وسوءُ الضَّمائِرِ فَلا تَوازَرونَ (تَأزِرونَ) ولا تَناصَحونَ، ولا تَباذَلونَ ولا تَوادّونَ؛ همانا شما برادران دینى یكدیگرید . چیزى شما را از هم جدا نكرده، جز درون پلید و نهادِ بد كه با آن به سر مى برید. نه هم را یارى مى كنید، نه خیرخواه همید، نه به یكدیگر چیزى مى بخشید ، و نه با هم دوستى مى ورزید».
با اندک دقتی میتوان فهمید که اکثر اختلافات و دعواها، ریشهای جز آلودگیهای درونی میانِ انسانها، ندارد. اگر همهی انسانها، به دیگران، حقیقتاً با چشم برادر و خواهر نگاه میکردند، مَحال بود که این همه کلاهبرداریها، اخلاسها، تقلبها، کمفروشیها و ... در جامعه رواج پیدا کند. زمانی انسان، خودش را به دیگران ترجیح داده و حاضر است دیگران را نربان ترقی خود کند که، ریشهی مشترک خود با همهی انسانها را فراموش کرده و رابطهی برادریاش با دیگران و حقوقی که از آنان بر گردهاش هست را از خاطر ببرد... در چنین مواقعی است که انسان خود را بر دیگران مقدم دانسته و حاضر است برای رسیدن به خواهشهای نفس خودش، دیگران را مورد بیرحمیاش قرار دهد.
بدجنسی انسانها، آنان را به جایی میکشاند که به فرمودهی امیرمؤمنان، یاری یکدیگر را فرو میگذارند، و خود را در مشکلات دیگران، شریک و سهیم نمیدانند.
و گاه آنقدر در این پلیدی باطن فرو میروند که از مشکلات و گرفتاریها و بیماریهای گوناگون لذت برده و خوشحال میشوند. که چنین آدمی، خودش به عنوان هیزم جهنم بوده و هرجا که باشد، اختلاف و آتش، تولید خواهد کرد.
آیا ما دوست خوبی برای دوستان مان هستیم؟ آیا نوعِ ارتباط من با دیگران، ارتباطی تأیید شده از نگاه الله است؟ آیا من در رابطهی دوستیام، قدرت بخشندگی دارم؟ آیا حاضرم برای حفظ رفاقتم، خوب هزینه کنم؟ چقدر برای دیگران نگران میشویم؟ چقدر مشکلاتشان، ما را به یاری کردنِ آنان، بر میانگیزاند؟ چقدر دیگران در گرفتاریهایشان، روی کمکِ ما حساب میکنند؟
فراموش نکنیم که بسیاری از گرههای زندگی ما، ریشه در بیفایدگیِ ما برای دیگران دارد. بخل ما در حمایت از دیگران و کمک به آن ها، تولیدکنندهی انواع گرهها در زندگی ما خواهد بود.
خیر و برکت در زندگی ما، زمانی جریان خواهند یافت که از وجود ما برای دیگران، خروجی صادر گردد. هر چه خروجیهای ما برای دیگران بیشتر باشد؛ ورودیهای ما نیز از سوی آسمان، بیشتر خواهند بود. توجه داشته باشیم که بسیاری از دردها و آلامِ جسم ما نیز، ریشه در بدجنسی ما و انقباضات روحِ ما داشته و با گشایش و وسعت قلبمان، رفع خواهند شد.