از روایات استفاده می گردد که تلاوت دعا در اوقات خاص و مکان های ویژه ای، افضل و امید اجابت در آن اوقات و مکان ها بیشتر است.
امام علی علیه السلام می فرماید: در چهار وقت دعا را مغتنم بشمارید؛
در وقت تلاوت قرآن و گفتن اذان و آمدن باران و روبه رو شدن صف های مسلمین با کفار برای شهادت.
امام ششم علیه السلام می فرماید: دعا در چهار زمان مستجاب است؛ در نماز وتر و بعد از فجر و بعد از ظهر و بعد از مغرب.
همچنین از آداب دعا این است که رو به قبله باشد و نیایش را پنهانی انجام دهد که اخلاص آن را بیشتر حفظ می کند. امام رضا علیه السلام می فرماید: «یک دعای پنهانی، برابر است با هفتاد دعای آشکار.»
توبه و انابه از گناهان نیز از آداب نیایش به درگاه خداوند متعال است. «منیب» کسی را گویند که جز حق تعالی برای خود ملجاء و پناهگاهی ندارد. در عین حال باید امید به فضل و رحمت حق داشته باشد. امام ششم علیه السلام می فرماید: «آن گاه که دعا می کنی، حاجت خود را دم در، آماده فرض کن.»
باید در دعا کردن توجه و حضور قلب داشت. امام علی علیه السلام فرمود: «خدای عزول، دعای کسی را که دل او مشغول به غیر حق باشد قبول نمی فرماید.»
ای طالبی که دعوی عشق خدا کنی
در غیر او نظر به محبت چرا کنی
امام ششم علیه السلام می فرماید: «دعایی که از روی بی توجهی باشد، مستجاب نمی گردد، پس از ته دل به خدا توجه کن و بعد به استجابت دعا یقین داشته باش.»
شخص دعا کننده با کوشش کند تا دعای او با قلبی حزین و گریه و تضرع همراه باشد. گریه نشانه رقت قلب است و نشانه نیاز و اخلاص می باشد. امام علی علیه السلام می فرماید: «گریه و ترس از خدا یکی از احسان ها و رحمت های خدا است.اگر دارای آن شدید مغتنم بشمارید و دعا کنید..»
همچنین در آغاز و انجام نیایش، بر پیامبر و آل او درود بفرستند. این ادب از تمامی آداب و شرایط دعا مهمتر می باشد، زیرا که از سبب های استجابت شمرده شده است. امام علی علیه السلام فرمود: «هیچ دعایی به آسمان راه نیابد، تا اینکه بر محمد و آل او درود فرستاده شود.»
در ایتدای دعا نیز باید به ثنا و ستایش پروردگار پرداخت. امام ششم علیه السلام فرمود: «هرگاه بخواهید از خداوند حاجتی بگیرید، باید نخست ستایش و ثنای او نمایید..»
منبع: ابراهیم غفاری – نشریه «حریم حرم» - (فصلنامه تخصصی دعا و زیارت)، سال دوم، شماره هفتم – تابستان 94