زن به دلیلی برخورداری از ویژگی های شخصیتی، در طول تاریخ، از مهمترین عوامل تاثیر گذار بر ساختارهای اجتماعی و فرهنگی جوامع بوده است و ارزش ها، اخلاقیات، علوم، هنر و عملکرد جامعه را متاثر ساخته است. زنان ذاتا از توانایی بالایی برای برقراری اجتماعی برخوردارند. این توانایی، زمینه و فرصت مناسبی برای زنان فراهم می آورد و در صورت ساماندهی برنامه ریزی شایسته، می تواند تحرکات و فعالیت های اجتماعی و گروهی آنان را شدت و عمق بیشتری را ببخشد.
بسیاری از خطاب های قرآنی و روایی که در مقام بیان فضیلت کار و کوشش و توصیه به انجام آن هستند، اختصاص به مردان ندارند. (سوره هود/61 - سوره جمعه/10. کلینی 1363، ج10، ص88)
اسلام، حافظ حقوق مردان و زنان
امام خمینی (ره): «این تبلیغات که اگر اسلام پیدا شد، مثلا دیگر زن ها باید بروند توی خانه ها بنشینند یک قفلی هم درش بزنند بیرون نیایند! این چه حرف غلطی است که به اسلام نسبت می دهند. صدر اسلام زن ها توی لشگرها هم بودند؛ توی میدان های جنگ هم می رفتند. اسلام با دانشگاه ها مخالف نیست؛ با فساد دانشگاه ها مخالف است؛ با عقب نگه داشتن دانشگاه ها مخالف است. با دانشگاه استعماری مخالف است اسلام، نه با دانشگاه مخالف است.
اسلام زن ها را دستشان را گرفته آورده در قبال مردها نگه داشته؛ در صورتی که در زمانی که پیغمبر اسلام آمد، زنها را هیچ حساب می کردند. اسلام زنها را قدرت داده است. اسلام زنها را در مقابل مردها قرار داده؛ نسبت با آنها تساوی دارند. البته یک احکام خاصِ به مرد است که مناسب با مرد است؛ یک احکام خاص به زن است. این نه این است که اسلام به زن و مرد فرقی گذاشته است. زن و مرد همه آزادند در اینکه دانشگاه بروند؛ آزادند در اینکه رای بدهند، رای بگیرند.
آنی که مخالفند، این است که اینطوری این زن ها می خواهند بار بیاورند که ملعبه در دست مردها باشند، به قول شاه: «زن خوب است فریبا باشد!» ما می خواهید این غلط را بگیریم. ما می خواهیم زن آدم باشد مثل سایر آدم ها، انسان باشد مثل سایر انسان ها، آزاد باشد مثل سایر آزادها.» سخنرانی 20 آذر 57 – صحیفه ج 5
با این حال، حضور زن در عرصه اجتماع و کیفیت این اجتماع و کیفیت این مشارکت، در طول تاریخ، همواره مورد اختلاف و مناقشه بوده که البته بیشتر این اختلافات به سبب حفظ حریم عفاف در نوع پوشش و روابط کاری است و در غیر این صورت تعداد بسیار کمی از افراد هستند که با اشتغال زنان به طور کلی ابراز مخالفت می کنند.
در روایات ائمه اطهار علیهما السلام نیز ما به روایتی بر نمی خوریم که اشتغال زن را به طور کلی حرام کرده باشد؛ بلکه روایات بیشتر درباره نحوه حضور زن در اجتماع و کار و فعالیت او سخن گفته اند.
ورود بانوان در امور اجتماعی – سیاسی با حفظ عفت عمومی
امام خمینی (ره): «امروز باید خانم ها وظایف اجتماعی خودشان را و وظایف دینی خودشان را عمل بکنند و عفت عمومی را حفظ بکنند و روی آن عفت عمومی کارهای سیاسی و اجتماعی را انجام بدهند.» سخنرانی 19 شهریور 59 – صحیفه 13
جهت گیری حاکم بر الگوی نظام اسلامی برای حضور اجتماعی زن به گونه ای است که برای حفظ ارزش های اخلاقی و تضمین سلامت و امنیت روانی جامعه، دامنه نقش و تاثیر زن در ساحت های مختلف اجتماعی را نیز توسعه می دهد اما متاسفانه جهان به اصطلاح متمدن به ویژه کشورهای صنعتی و سرمایه داری با سست کردن بنیان خانواده، کمال زن را تنها به حضور اجتماعی تعریف کرده و با عنوان آزادی، همه اصول مربوط به حضور سالم زن را زیر پا گذاشته اند.
زن در کشورهای صنعتی، علی رغم تبلیغات همه جانبه ای که درباره نقش مفید و موثر او صورت می گیرد، به دلیل موانع و محدودیت های متعدد که ریشه در عدم آرامش روحی و روانی دارد، مانند مشکلات اخلاقی در جامعه، محیط ناسالم و اختلاط و روابط نامناسب با مردان در محیط کار؛ نمی تواند استعداد های نهفته خود را آن چنان که شایسته است، ظاهر سازد. درحالی که نظام اسلامی همواره بر رعایت پوشش اسلامی و حفظ حریم تاکید داشته تا زنان با مشکلات کمتری رو به رو شده و به موفقیت های ارزشمندی نائل شوند.
نقش بانوان در صحنه های مختلف کشور
امام خمینی (ره): «آن چه که در ایران بزرگتر از هر چیز بود، تحولی است که در بانوان ایران حاصل شد. بانوان بعد از انقلاب با تمام کوشش و حفظ عفت و حفظ جهات اسلامی همقدم، بلکه پیشقدم در امور کشور بوده اند و امروز ما می بینیم که بانوان محترم ایران در سرتاسر کشور یک عضو مفید و یک جمعیت متعهد معتقد هستند که به کشور خودشان خدمت می کنند و پشتوانه هستند برای این کشور و من امیدوارم که تمام جهات اسلامی را در نظر بگیرند و با اسلحه ایمان و تعهد به اسلام، این پیروزی را به پیش ببرند و پشتوانه این انقلاب باشند.»
«آنها می خواستند که بانوان ما را به طور دلخواه خودشان عرضه کنند و این قشر بزرگ کشور را به تباهی بکشند که با تباهی آنان تمام کشور در نسل های آینده به تباهی کشیده می شد.
شما را رژیم سابق نشناخته بود و گمان می کرد که بانوان ایران مثل همان چند نفر یا عده معدود منحرفین است و این ها هم به دست آنها می شود که انحراف پیدا کنند، لکن بانوان محترم ایران ثابت کردند که دستخوش این طور توطئه ها نشده اند و نمی شوند و ثابت کردند که در دژ محکم عصمت و عفت هستند.. و هیچگاه در آن راه هایی که قدرت های بزرگ برای تباه کردن این کشور پیش پای آن ها گذاشته بود، نخواهند رفت.» سخنرانی 28 اردیبهشت 60 – صحیفه ج 14
بنابراین اسلام، نه تنها با اشتغال زنان و فعالیت آنان در عرصه های مختلف اجتماعی و سیاسی مخالف نبست بلکه زنان را در سایه حفظ عفاف و حریم در روابط اجتماعی؛ تشویق به حضور در این عرصه می کند.
- سایت جامع امام خمینی (ره) – مطالعه آنلاین صحیفه امام خمینی (ره)
- سوء رفتار جنسی در هالیوود چقدر رایج است؟
- گزارش از آزار و اذیت جنسی در محل کار در پنسیلوانیا